Dr. Stephen E. Ambrose (1936-2002)
De serie “Band of Brothers”werd op de Nederlandse televisie zeer goed bekeken. De kijkers waren geboeid door het verhaal van de mannen van Easy compagnie en de interesse in de Tweede Wereldoorlog werd bij vele mensen aangewakkerd. Het enorme succes van “Band of Brothers” is natuurlijk in eerste instantie te danken aan de regisseurs Tom Hanks en Steven Spielberg, maar het succes van de serie is mede te danken aan auteur en historicus Stephen Ambrose, die het gelijknamige boek schreef waarop de serie gebaseerd werd.

Stephen Ambrose bracht meer dan 30 boeken uit. Veel van zijn boeken gaan over een onderwerp dat gerelateerd is aan de Tweede Wereldoorlog. Zo schreef hij naast “Band of Brothers” onder andere de volgende boeken: “Citizen Soldiers”, “D-Day June 6, 1944” en “Pegasus Bridge June 6, 1944”. Andere boeken schreef hij over de Amerikaanse burgeroorlog en hij bracht verschillende biografische werken uit over Dwight D. Eisenhower, de geallieerd opperbevelhebber tijdens de invasie in Europa gedurende de Tweede Wereldoorlog en later president van de Verenigde Staten. Ook bracht Ambrose een biografie uit over president Nixon.

In Amerika werden veel van de boeken van Ambrose bestsellers. In Nederland zijn inmiddels meerdere titels vertaald. In het Nederlands vertaalde boeken van Ambrose zijn: “Band of Brothers”, “D-Day”, “Van D-Day tot Berlijn” (Citizen Soldiers) en “De overwinnaars” (The Victors). De eerste twee titels zijn uitgegeven door uitgeverij BZZTôH, de overige twee door De Boekerij. Die laatste uitgeverij zal mogelijk in de toekomst nog meer boeken van Ambrose vertalen.

Helaas zullen er in Amerika ook geen nieuwe werken meer verschijnen van Ambrose, want in 2002 overleed hij op 66-jarige leeftijd aan de gevolgen van kanker.

Stephen E. Ambrose werd geboren in 1936 in Whitewater, een klein stadje in de Amerikaanse staat Wisconsin waar zijn vader de dorpsdokter was. Het toekomstperspectief van Ambrose was erop gericht om de praktijk van zijn vader over te nemen maar al snel bleek dat Ambrose andere interesses had. Zijn favoriete vak op de Highschool was Latijn, dit vak leerde hem de belangrijkste beginselen van de geschreven taal.

Na de Highschool ging Ambrose naar universiteit van Wisconsin waar hij in eerste instantie begon aan een medicijnenstudie. Na een les in de Amerikaanse geschiedenis door docent William B. Hesseltine was hij zo geboeid dat hij stopte met zijn medicijnenstudie. In 1957 haalde hij zijn geschiedenis graad. Zijn master-graad haalde hij in 1958 aan de universiteit van Louisiana. Op de universiteit leerde hij veel over de geschiedschrijving van historicus Harry Williams. Na het behalen van zijn master-graad keerde Ambrose weer terug naar de universiteit van Wisconsin waar hij zijn doctor-titel behaalde. Zijn proefschrift schreef hij over generaal Henry Halleck, de stafchef van president Lincoln gedurende de burgeroorlog. In 1962 werd zijn proefschrift in boekvorm uitgegeven met als titel: “Halleck: Lincoln’s Chief of staff”. Het werd geen bestseller zoals zijn latere werken maar het boek werd wel geroemd door critici en betiteld als een briljant werk. Gedurende zijn studietijd zijn de docenten Harry Williams en William B. Hesseltine de belangrijkste leermeesters voor Ambrose geweest.

Ambrose werkte een groot deel van zijn leven als universitair docent, van 1960 tot 1964 was hij verbonden aan de Universiteit van New Orleans, van 1964 tot 1969 werkte hij op de John Hopkins universiteit in Baltimore en van 1969 tot 1970 werkte hij op het Naval War College in Kansas. In 1971 keerde hij weer terug op de universiteit van New Orleans, waar hij tot zijn pensioen in 1995 werkzaam was.

Het succes van Ambrose als schrijver begon toen hij werd benaderd door Dwight D. Eisenhower, de geallieerd opperbevelhebber tijdens de invasie in Europa gedurende de Tweede Wereldoorlog en later president van de Verenigde Staten. Eisenhower was gefascineerd door het boek “Halleck: Lincoln’s Chief of staff” en hij vroeg aan Ambrose of hij een biografie over zijn leven wilde schrijven. 20 jaar van zijn leven was Ambrose bezig met biografische werken over Eisenhower maar ook schreef hij in die tijd een biografie over president Nixon.

In de jaren 90 begon Ambrose met het schrijven van boeken over de Tweede Wereldoorlog. Zijn interesse in de Tweede Wereldoorlog kwam onder andere door het contact dat hij had met Eisenhower maar ook zijn fascinatie voor oorlogsveteranen speelde mee. Deze fascinatie had hij al als kleine jongen gedurende de Tweede Wereldoorlog en volgens eigen zeggen was hij altijd al een “hero worshipper”: hij aanbad oorlogsveteranen. Zijn familie was nauw betrokken bij de oorlog, zijn vader was marine-arts in de Pacific en zijn moeder werkte in de buurt van een gevangenenkamp voor Duitse krijgsgevangenen. Samen met zijn broers Harry en Bill ging Ambrose vaak naar de bioscoop, niet voor de films maar voor de nieuwsberichten over de oorlog aan de verschillende fronten . Ambrose was 10 jaar oud toen de Tweede Wereldoorlog tot zijn eind kwam maar bleef zijn interesse in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog houden.

De boeken die Ambrose schreef over de Tweede Wereldoorlog waren vaak gebaseerd op de vele uitvoerige gesprekken die hij met veel enthousiasme en groot interesse voerde met oorlogsveteranen. “To do a book of this scope is daunting but rewarding. I get paid for interviewing the old soldiers and reading their private memoirs. My job is to pick out the best one of every fifty or so stories and pass it along to readers, along with commentary on what it illustrates and teaches. It is a wonderful way to make a living - Stephen E. Ambrose”.

Ambrose vond niet alleen de gesprekken met veteranen een belangrijke bron, ook wilde hij voordat hij een boek uitbracht zelf de locaties bezoeken waar de veldslagen zich afgespeeld hadden. Ambrose vond het belangrijk om met zijn boeken de geschiedenis uit te leggen en mensen te informeren en te entertainen. ”Teaching and writing are one to me -- in each case I am telling a story. As I sit at my computer, or stand at the podium, I think of myself as sitting around the campfire after a day on the trail, telling stories that I hope will have the members of the audience, or the readers, leaning forward just a bit, wanting to know what happens next - Stephen E. Ambrose”.

De boeken van Ambrose kwamen mede tot stand dankzij zijn vrouw Moira Buckley Ambrose, die aan het eind van elke werkdag de geschreven teksten van haar man kritisch bestudeerde. Ambrose en zijn vrouw hadden vijf kinderen. De kinderen zorgden toen ze klein waren voor veel drukte in huis en Ambrose maakte er een gewoonte van om 8 uur ’s avonds naar bed te gaan en om vier uur ’s ochtends op te staan, zo had hij ’s ochtends drie uur de tijd om in alle rust te schrijven terwijl zijn kinderen en vrouw nog lagen te slapen. Zijn vroegere docent William B. Hesseltine bestempelde het werk van een auteur als monnikenwerk en een schrijver had volgens hem de eenzaamste baan van de wereld.

Naast zijn werk als docent, historicus en auteur van boeken schreef Ambrose verschillende artikelen voor kranten en tijdschriften waaronder American Historical Review, Harvard Magazine, American Heritage, New York Times Book Review, London Times Literary Supplement, Vanity Fair, Newsweek, Forbes, Wall Street Journal, The New York Times, The Dallas Morning News en The New York Daily News. Ook schreef hij artikelen in opdracht van verschillende universiteiten en was hij betrokken bij verschillende boeken van collega schrijvers, onder andere als auteur van het voorwoord.

Ambrose hield zich niet alleen bezig met het geschreven woord, ook was hij betrokken bij televisie-projecten. Zo was hij auteur van de televisie documentaire “Eisenhower: Supreme Commander” van de BBC en was als historisch consultant betrokken bij de film "Saving Private Ryan". Steven Spielberg kon zijn grote kennis zeer goed gebruiken al wilde hij het advies van Ambrose om Tom Hanks te ontslaan niet volgen. Volgens Ambrose was Tom Hanks te oud voor zijn rol als Amerikaans infanterie kapitein. In New Orleans hield Ambrose zich verder bezig met twee projecten: hij was directeur van het Eisenhower Center en het D-Daymuseum.

Helaas overleed Ambrose op 13 oktober 2002 aan longkanker. Eén van zijn voormalige studenten, die tegenwoordig ook een bekend auteur is, herinnerd zich Ambrose als volgt: "the great populist historian of America. He didn't write for intellectuals, he wrote for everyday people.- Douglas Brinkley". Ambrose liet met zijn diverse boeken een zeer waardevolle bron van kennis achter en zal door zijn grote bijdrage aan de geschiedschrijving niet snel vergeten zijn.

In de volgende bibliografie zijn alleen de boeken van Ambrose opgenomen die verband hebben met de Tweede Wereldoorlog. De boeken zijn chronologisch geordend.

Comrades: Brothers, Fathers, Heroes, Sons, Pals
Een boek opgedragen aan de vriendschap tussen mannen. Verteld onder andere over de vriendschap van Ambrose met zijn vader, zijn broers en Eisenhower, maar verteld ook over de bijzondere vriendschap tussen de mannen van Easy compagnie.
Simon and Schuster - 1999

Witness to America: An Illustrated Documentary History of the United States from the Revolution to Today
Naslagwerk over meer dan 100 jaar geschiedenis van de Verenigde Staten gebaseerd op verhalen van ooggetuigen en aangevuld met veel zwart-wit afbeeldingen. Ambrose schreef dit boek in samenwerking met collega-historicus Douglas Brinkley.
Harper Resource - 1999

The Victors: Eisenhower and His Boys, the Men of World War II
Verslag over de verschillende veldslagen gedurende de geallieerde opmars in Europa onder leiding van Eisenhower van 6 juni 1944 tot 7 mei 1945. Het verhaal wordt zoals veel van Ambrose zijn werken verteld uit het perspectief van de geallieerde frontsoldaten. Een boek dat een samensmelting is van meerdere van zijn boeken over de Tweede Wereldoorlog in Europa.
Simon and Schuster - 1998

Americans At War
Over de diverse oorlogen waarbij de Amerikanen betrokken waaronder de Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog, de burgeroorlog en de oorlog in Vietnam.
University Press of Mississippi - 1997

Rise To Globalism: American Foreign Policy (1938-1997)
Over de buitenlandse politiek van de Verenigde staten tijdens de 20e eeuw en globalisatie. Ambrose schreef dit boek samen met Douglas Brinkley.
Penguin Books - 1997

Citizen Soldiers: The U.S. Army from the Normandy Beaches to the Bulge to the Surrender of Germany, June 7. 1944 - May 7, 1945
Verslag over de verschillende veldslagen gedurende de geallieerde opmars in Europa.
Simon and Schuster - 1997

American Heritage New History of World War II
Gereviseerd en herschreven algemeen naslagwerk over de Tweede Wereldoorlog gebaseerd op de orginele tekst van C. L. Sulzberger.
Viking - 1997

D-Day June 6,1944: The Climactic Battle of World War II
Verslaglegging van D-Day op 6 juni 1944: de eerste dag van de geallieerde invasie.
Simon and Schuster - 1994

Band of Brothers: E Company, 506th Regiment, 101st Airborne From Normandy to Hitler's Eagle's Nest
Over de mannen van Easy compagnie tijdens hun opmars door Europa van Normandië tot aan de capitulatie van het Derde Rijk.
Simon and Schuster - 1992

Eisenhower and the German POWs: Facts Against Falsehood
Onderzoek naar de verantwoordelijkheid van Eisenhower voor de dood van 1.000.000 Duitse krijgsgevangenen in 1945. Ambrose schreef dit boek samen met Gunther Bischof.
Louisiana State University Press - 1992

Eisenhower: Soldier and President
Over Eisenhower als geallieerd opperbevelhebber en als president van de Verenigde Staten.
Simon and Schuster - 1990

Pegasus Bridge: June 6. 1944
Over de eerste geallieerde operatie in Normandië tijdens D-Day, uitgevoerd door Britse paratroepen.
Simon and Schuster - 1985

Eisenhower: The President
Biografie over Eisenhower als president.
Simon and Schuster - 1985

Eisenhower: Soldier, General of the Army, President-Elect, 1890-1952
Biografie over Eisenhower.
Simon and Schuster - 1983

Ike's Spies: Eisenhower and the Espionage Establishment
Over de inlichtingendiensten gedurende de Tweede Wereldoorlog onder leiding van Eisenhower.
Doubleday - 1981

General Ike: Abilene to Berlin
Kinderboek over Eisenhower.
Harper & Row - 1973

The Military and American Society
Over de ontwikkelingen en de groei binnen het Amerikaanse leger in verband met de Amerikaanse samenleving. Ambrose schreef dit boek samen met James Barber.
Free Press - 1972.

The Supreme Commander: The War Years of General Dwight D. Eisenhower
Biografisch werk over Eisenhower gedurende de Tweede Wereldoorlog.
Doubleday - 1970

The Papers of Dwight David Eisenhower vols. 1-5
Biografisch werk over Eisenhower in vijf delen. Ambrose schreef dit boek samen met co-assistent Alfred Chandler en Johns Hopkins.
University Press - 1967.

Eisenhower and Berlin, 1945: The Decision to Halt at the Elbe
Onderzoek naar de beslissing van Eisenhower om de geallieerde opmars te stoppen bij de rivier de Elbe en niet door te stoten richting Berlijn.
W.W. Norton & Co - 1967

Duty, Honor, Country: A History of West Point
Over de geschiedenis van de militaire academy West Point.
Johns Hopkins University Press - 1966