Britse Torpedobootjagers van de Tribal-klasse (II)

Inleiding

In 1934 ontdekte de Britse Admiralty dat de Royal Navy met torpedobootjagers op internationale ontwikkelingen achter begon te geraken. Met het ontwerp van de Tribal-klasse werd deze achterstand ingelopen. Van de 27 gebouwde schepen opereerden er 22 tijdens de Tweede Wereldoorlog operationeel ingezet. Ondanks diverse problemen in ontwerp en aandrijving, waren het veelzijdige schepen.

Image 19621
HMCS Huron (G24) Source Wilco Vermeer collection

Schepen in de klasse

Naam:
Gegevens:
HMS Afridi (L07)
HMS Afridi (F07)
9 juni 1936: kiellegging
8 juni 1937: tewatergelaten
3 mei 1938: in dienst gesteld
3 mei 1940: gezonken (bombardement)
HMAS Arunta (I30)
HMAS Arunta (D5)
HMAS Arunta (D130)
15 november 1939: kiellegging
30 november 1940: tewaterlating
30 april 1942: in dienst gesteld
1969: sloop
HMS Ashanti (L51)
HMS Ashanti (F51)
HMS Ashanti (G51)

23 november 1936: kiellegging
5 november 1937: tewaterlating
21 december 1938: in dienst gesteld
12 maart 1949: uit dienst genomen
HMCS Athabaskan (G07)
31 oktober 1940: kiellegging
18 november 1941: tewaterlating
3 februari 1943: in dienst gesteld
29 april 1944: getorpedeerd door Torpedoboot T 24
HMCS Athabaskan (R79)
HMCS Athabaskan (219)
15 mei 1944: kiellegging
4 mei 1945: tewaterlating
12 januari 1947: in dienst gesteld
1969: sloop
HMAS Bataan (D9)
HMAS Bataan (I91)
HMAS Bataan (D191)
18 februari 1942: kiellegging
15 januari 1944: tewaterlating
25 mei 1945: in dienst gesteld
1958: sloop
HMS Bedouin (L67)
HMS Bedouin (F67)
13 januari 1937: kiellegging
21 december 1937: tewaterlating
15 maart 1939: in dienst gesteld
15 juni 1942: getorpedeerd
HMCS Cayuga (R04)
HMCS Cayuga (218)
7 oktober 1943: kiellegging
28 juli 1945: tewaterlating
20 oktober 1947: in dienst gesteld
1964: sloop
HMS Cossack (L03)
HMS Cossack (F03)
HMS Cossack (G03)
9 juni 1936: kiellegging
8 juni 1937: tewaterlating
10 juni 1938: in dienst gesteld
27 oktober 1941: getorepdeerd door U 563
HMS Eskimo (L75)
HMS Eskimo (F75)
HMS Eskimo (G75)

5 augustus 1936: kiellegging
3 september 1937: tewaterlating
30 december 1938: in dienst gesteld
27 juni 1949: uit dienst genomen
HMS Gurkha (L20)
HMS Gurkha (F20)
6 juli 1936: kiellegging
7 juli 1937: tewaterlating
21 oktober 1938: in dienst gesteld
9 april 1940: gezonken (bombardement)
HMCS Haida (G63)
HMCS Haida (215)
29 september 1941: kiellegging
25 augustus 1942: tewaterlating
18 september 1943: in dienst gesteld
1964: museumschip (eerst Toronto, nu Hamilton)
HMCS Huron (G24)
HMCS Huron (216)
15 juli 1941: kiellegging
25 juni 1942: tewaterlating
28 juli 1943: in dienst gesteld
1965: sloop
HMCS Iroquois (G89)
HMCS Iroquois (217)
19 september 1940: kiellegging
23 september 1941: tewaterlating
10 december 1942: in dienst gesteld
1966: sloop
HMS Maori (L24)
HMS Maori (F24)
HMS Maori (G24)

6 juli 1936: kiellegging
2 september 1937: tewaterlating
30 november 1938: in dienst gesteld
12 februari 1942: gezonken (bombardement)
HMS Mashona (L59)
HMS Mashona (F59)

5 augustus 1936: kiellegging
3 september 1937: tewaterlating
30 maart 1939: in dienst gesteld
28 mei 1941: gezonken (bombardement)
HMS Matabele (L26)
HMS Matabele (F26)

1 oktober 1936: kiellegging
6 oktober 1937: tewaterlating
25 januari 1939: in dienst gesteld
17 januari 1942: getorpedeerd door U 454
HMCS Micmac (R10)
HMCS Micmac (214)
20 mei 1942: kiellegging
18 september 1943: tewaterlating
14 september 1945: in dienst gesteld
1964: sloop
HMS Mohawk (L31)
HMS Mohawk (F31)
HMS Mohawk (G31)
16 juli 1936: kiellegging
15 oktober 1937: tewaterlating
7 september 1939: in dienst gesteld
16 april 1941: gezonken
HMCS Nootka (R96)
HMCS Nootka (213)
20 mei 1942: kiellegging
26 april 1944: tewaterlating
9 augustus 1946: in dienst gesteld
1954: sloop
HMS Nubian (L36)
HMS Nubian (F36)
10 augustus 1936: kiellegging
21 december 1937: tewaterlating
7 december 1938: in dienst gesteld
1949: buiten dienst gesteld
HMS Punjabi (L21)
HMS Punjabi (F21)
1 oktober 1936: kiellegging
18 december 1937: tewaterlating
29 maart 1939: in dienst gesteld
1 mei 1942: gezonken
HMS Sikh (L82)
HMS Sikh (F82)
HMS Sikh (G82)
24 september 1936: kiellegging
17 december 1937: tewaterlating
12 oktober 1938: in dienst gesteld
14 september 1942: gezonken (bombardement)
HMS Somali (L33)
HMS Somali (F33)
HMS Somali (G33)
26 augustus 1936: kiellegging
24 augustus 1937: tewaterlating
12 december 1938 in dienst gesteld
20 september 1942: getorpedeerd door U 703
HMS Tartar (F43)
HMS Tartar(G43)
26 augustus 1936: kiellegging
21 oktober 1937: tewaterlating
10 maart 1939: in dienst gesteld
6 janiuari 1946: verkocht voor sloop
HMAS Warramunga (I44)
HMAS Warramunga (D123)
10 februari 1940: kiellegging
2 februari 1942: tewaterlating
23 november 1942: in dienst gesteld
1963: sloop
HMS Zulu (L18)
HMS Zulu (F18)
10 augustus 1936: kiellegging
23 september 1937: tewaterlating
7 september 1938: in dienst gesteld
14 september 1942: gezonken (bombardement)

Geschiedenis

Al in 1934 kwam de Britse marine er achter dat men op het gebied van ontwikkeling van torpedobootjagers op een technische achterstand dreigde te raken. Zowel Japan, Duitsland als Italië bouwden grotere schepen in deze categorie dan de Britten[1]. Een gemiddelde Britse torpedobootjager had in die tijd een waterverplaatsing van 1300 BRT, terwijl de andere landen al schepen met een tonnage van 2000 BRT bouwden.

Om deze achterstand weg te werken, werden de ontwerpers direct aan het werk gezet. Het ontwerp voor de Tribal-klasse was afgeleid van het Design V, een ontwerp voor een kleine vloot kruiser voor de Royal Navy. Hoewel dit type uiteindelijk niet werd gebouwd, werd het ontwerp gebruikt voor de ontwikkeling van de Dido-klasse kruisers en de Tribal-klasse torpedobootjagers. Pas het achtste ontwerp werd door de Admiralty geaccepteerd. De schepen waren een stuk groter dan de gangbare torpedobootjagers en hadden een zwaardere hoofdbewapening. Deze ging bestaan uit acht 4,7" (4x2) DP geschut. Het luchtafweergeschut werd langzaamaan uitgebreid en uiteindelijk werd zelf één van de batterijen hoofdgeschut (X) vervangen door een dubbelloops 4" luchtafweergeschut[2].

De schepen werden besteld door de Royal Navy, de Royal Australian Navy en de Royal Canadian Navy. De Royal Navy plaatse op 10 maart 1936 een eerste order voor zeven schepen. Op 9 juni werd een vervolgorder voor negen schepen geplaatst. Australië bestelde acht schepen die zouden worden gebouwd op Australische werven. In 1942 werden twee schepen in dienst genomen en in 1945 nog één[3]. De overigen werden afbesteld. Ondanks het feit dat er in totaal 27 schepen in deze klasse zijn gebouwd, kenden de schepen verschillende problemen. De Canadese marine bestelde acht schepen waarvan er vier in Groot-Brittannië zouden worden gebouwd en vier in Canada.

Image 20718
HMS Tartar in volle zee Source Wilco Vermeer collection

De constructie van de boeg en de aandrijving zorgden in de loop der tijd voor de nodige hoofdbrekens. Gezien het formaat van de schepen werd bij deze klasse voor het eerst afgezien van de productie van grotere exemplaren als flottieljeleiders. Indien een schip deze rol diende te vervullen, werd simpelweg de inrichting aangepast.Van de 27 Tribals opereerden er 22 werkelijk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dertien schepen gingen hierbij verloren.

Bij het ontwerp hadden de Tribal-klasse schepen al een relatief grote hoeveelheid luchtafweer aan boord doordat het hoofdgeschut kon worden ingezet als luchtafweergeschut. De Royal Navy besloot echter hier niet in mee te gaan omdat men vond dat torpedobootjagers niet bedoeld waren voor luchtverdediging. Hierdoor kregen de torpedobootjagers toch oudere beproefd geschut toebedeeld. De ervaringen uit de oorlog zouden deze beslissing onjuist laten blijken. Na het verlies van de HMS Afridi (F07) en HMS Ghurka (F20) werd besloten geschutstoren 'X' te vervangen door twee stuks QF 102mm Mark XVI geschut in een dubbelloops HA/LA Mark XIX opstelling[2]. De hoofdmast werd hierbij ingekort, evenals de voorste schoorsteen om een beter schootsveld te creëren. Verschillende luchtdoelmitrailleurs werden vervangen door 20mm Oerlikon geschut. In 1944 werd bij de vier overgebleven Britse schepen een Type 293 doelradar, een Type 291 luchtbeschermingsradar en een Type 285 radar aangebracht. De Canadese schepen HMCS Micmac (R10) en HMCS Nootka (R96) ontvingen drie dubbelloops 102 mm geschut en de laatste Canadese schepen ontvingen Mark XVI geschut[2].

Het formaat van de schepen en de snelheid maakten ze bij uitstek geschikt als vlootescorteschepen. Toch was het aanpassingsvermogen dusdanig dat ze eenvoudig konden worden ingezet als snelle mijnenvegers en mijnenleggers.

Technische gegevens


 Klasse: Tribal-klasse

 Aantal in klasse:
27 (32 gepland)

 Land:
Groot-Brittannië, Australië en Canada

 Type:
Torpedobootjager

 Waterverplaatsing:
1.854 lt (1.884 t) (standaard)
2.520 lt (2.560 t) (maximaal)

 Lengte:
115,06 meter

 Breedte:
11,13 meter

 Diepgang:
3,43 meter

 Aandrijving:
Vermogen: 44.000 shp (33.000 kW)
2 schachten,2 geschakelde stoomturbines
3 Admiralty-3 boilers

 Snelheid:
36 knopen ( 67 km/h)

 Bereik:
10.600 km (bij 15 knopen boven water)

 Bewapening (standaard):
4x2 QF 2-ponder geschut
2x4 QF 12.7 mm Mk III luchtafweergeschut
1x4 - 533 mm) torpedolanceerbuizen
20 dieptebommen 1rek en 2 werpers
Oorlogmodificaties:
3x2 QF 120 mm Mk XII geschut
1x2 QF 102 mm  Mk. XVI geschut
tot 4x enkel dan wel dubbelloops 20 mm Oerlikon luchtafweergeschut

 Bemanning:
190