Bristol Bombay

Inleiding

De Bristol Bombay was een transportvliegtuig dat tevens in staat was om als bommenwerper te worden ingezet. Hiertoe was het in 1933 ontworpen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog deden de toestellen dienst in het Midden-Oosten, de Balkan en Noord-Afrika.

Image 21476
Source Imperial War Museum CH 2935

Britsol Bombay transportvliegtuig

De Bristol Bombay werd in 1933 ontworpen op basis van Air Ministry Specification C.26/31 voor een combinatie van een transportvliegtuig en een bommenwerper. Het diende ter vervanging van de tot dan toe in India en het Midden Oosten gebruikte Vickers Valentia. De specificatie was opgesteld voor een ééndekker vliegtuig dat in staat was 24 manschappen te vervoeren, maar ook in staat was bommen en defensieve wapens te vervoeren.[1] Twee bedrijven dienden een concurrerend model in, de Armstrong Whitworth A.W.23 (waaruit later de Armstrong Whitworth Whitley werd ontwikkeld) en de Handley Page HP.52 (waaruit de Handley Page Hampden werd ontwikkeld).[2] Op 23 juni 1935 maakte het prototype de eerste vlucht[3]. Het prototype, K3583[3], was geproduceerd bij Bristol in Filton en bleef bij de fabriek voor onderzoekswerk. Aanvankelijk stond het toestel bekend als Bristol-130 en pas in 1937 werd de naam Bristol Bombay aan het toestel gegeven.

Image 21477
Bristol Type 130 prototype Source Imperial War Museum ATP 8618B

De Bombay was een hoogdekker met twee motoren, geheel uit metaal opgebouwd. De hoog liggende vleugel was geheel vrijdragend en de motoren waren aan de vleugel bevestigd. De romp en vleugeldelen hadden een vast onderstel aan zich bevestigd gekregen met gestroomlijnde wielkasten. Het was uitgerust met een dubbel staartvlak en had een vast staartwiel. In de neus en de staart waren een geschutsopstelling aangebracht waarin een Lewis machinegeweer was bevestigd. De piloot bevond zich in de gesloten cockpit en de navigator/bommenrichter in de neus. De telegrafist was tevens schutter en most zijn taken verdelen tussen een positie in de cockpit en de neuskoepel. Bij bommenwerpermissies werd in de staart een extra schutter geplaatst. Bij het prototype bevind zich hier nog een open opstelling met een mitrailleur, maar in de productietoestellen werd dit vervangen door een hydraulische geschutskoepel. Als bommenlast konden acht bommen van 110 kg in rekken onder de romp worden meegevoerd. [1]

Typenoverzicht

<div class="row">
Bristol Type 130
Prototype, K3583
1
Bristol Type 130 Mark II / Bristol Type 130A / Bristol Bombay Mk I
Productieversie
50

Bristol Bombay Mk. I

In juli 1937 werden 80 toestellen besteld. Omdat Bristol het druk had met de productie van de Bristol Blenheim bommenwerper, werd de productie van de serie toestellen uitbesteed aan Short & Harland in Belfast. In 1939 werd het eerste toestel pas geleverd en werden de laatste 30 toestellen afbesteld. Zodoende werden met het prototype 51 toestellen in dienst genomen.[4] De productieserie kreeg de RAF aanduiding L5805 t/m L5857. Het eerste toestel werd in september 1939 geleverd aan No. 216 Squadron in Egypte.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de toestellen voornamelijk ingezet in en vanuit het Midden-Oosten. Bij de evacuaties van Griekenland en Kreta werden de toestellen volop ingezet. In Noord-Afrika deden de toestellen naast transportvluchten ook nachtbombardementen.[5] In Europa vervoerde in 1940 No. 271 Squadron voorraden naar de British Expeditionary Force in Frankrijk.[5] Vijf toestellen werden op 17 november 1941 gebruikt voor het droppen van SAS manschappen tijdens hun eerste operationele missie.

Image 21490
Bristol Bombay Mk I, L5845 'D', No. 216 Squadron RAF, Marble Arch Landing Ground, Tripolitania, bij bevoorrading van No. 239 Wing RAF Source Imperial War Museum CM 4230

Eén Bristol Bombay was betrokken bij een historische gebeurtenis. Op 7 augustus 1942 werd de Bristol Bombay L4814, No. 216 Squadron RAF, met aan boord Lieutenant General William Gott neergeschoten boven de Westelijke woestijn. Gott kwam hierbij om het leven. Hij was op dat moment onderweg om het bevel op zich te nemen van het Britse 8th Army, nadat General Claude Auchinleck van dit commando was ontheven. Door zijn dood werd Bernard Montgomery aangesteld als Commander-in-Chief 8th British Army.

De Bristol Bombay werd nog ingezet als gewonden transport tijdens de invasie van Sicilië en later het Italiaanse vaste land. In 1944 werden de toestellen langzaam maar zeker buiten gebruik gesteld. De Bristol Bombay was tot dat moment ingezet bij No. 1 Air Ambulance Unit RAAF, No. 117 Squadron RAF (Khartoem), No. 216 Squadron RAF (Egypte) en No. 271 Squadron (Engeland). Geen enkel toestel is bewaard gebleven, alleen bij Gibraltar werden restanten van toestel L5846 onder water ontdekt.[6]

Technische gegevens Bristol Bombay Mk I

 Type: Bristol Bombay Mk I
 Taak:
Transportvliegtuig / Bommenwerper
 Bemanning:
3 / 4
 Spanwijdte:
29,18 meter
 Vleugeloppervlakte:
124 m2
 Lengte:
21,11 meter
 Hoogte:
6,07 meter
 Gewicht:
Leeggewicht: 6.260 kg
Max. Gewicht: 9.153 kg
 Motor:
2x Bristol Pegasus XXII 9-cilinder luchtgekoelde motoren
1.010 pk (750 kW) elk
3 bladige propellers
 Snelheid:
Max. snelheid: 309 km/u
Kruissnelheid: 260 km/u
 Bereik:
3.590 km
 Plafond:
? m
 Bewapening:
1x 7,7 mm Vickers K machinegeweer in handbediende neuskoepel
1x 7,7 mm Vickers K machinegeweer in handbediende staartkoepel
907 kg bommen als 8x113 kg onder de romp
 Productie:
50

Productie en historie Bristol Bombay toestellen

Registratie:
Kenmerk:
Piloot/Eenheid

K3583

Prototype

L5805



L5806



L5807



L5808
SH-1

Handling Squadron Aeroplane & Armament Experimental Establishment
23 augustus 1939:
neegestort bij opstijgen
RAF Martlesham Heath, Ipswich
L5809
SH-2



L5810
SH-3

No. 216 Squadron RAF / No 1 Air Ambulance Unit RAAF
11 april 1943:
No 1 Air Ambulance Unit RAAF
29 mei 1943: terug naar RAF
L5811
SH-4

No. 216 Squadron RAF
23 januari 1942:
neergeschoten door Duits luchtafweer
Zāwiyat Masūs, Libië
L5812
SH-5



L5813
SH-6
BJ-P
No. 271 Squadron RAF
11 mei 1940:
gecrashed bij landing
Bétheniville, Marne
L5814
SH-7

No. 216 Squadron RAF
7 augustus 1942:
neergeschoten
Alexandria, nabij LG.90, Egypte
L5815
SH-8

No. 216 Squadron RAF
15 juli 1940:
neergestort ten zuiden van Mersa Matruh
L5816
SH-9
SH-B
No. 216 Squadron RAF
19 oktober 1940:
neergestort onderweg naar Benghazi
L5817
SH-10
G-AFYM
No. 271 Squadron RAF
1 april 1941:
neergestort
Ivinghoe Beacon, Ivinghoe, Chiltern Hills
L5818
SH-11

No. 10 Flying Training School RAF
10 oktober 1939:
gecrashed bij noodlanding
Amerton, south of Uttoxeter
L5819
SH-12

No. 216 Squadron RAF
18 juli 1940:
neergestort bij landing
Lake Mariut, Egypte
L5820
SH-13

No. 216 Squadron RAF / No 1 Air Ambulance Unit RAAF
11 februari 1944:
vernield bij storm
Bari, Italië
L5821
SH-14

No. 216 Squadron RAF
17 december 1940:
neergestort bij oefening
Suez Road bombing range, Suez
L5822
SH-15

No. 216 Squadron RAF
23 september 1941:
neergestort bij landing
RAF Heliopolis, Almaza, Cairo
L5823
SH-16

No. 216 Squadron RAF
6 mei 1941:
onherstelbaar beschadigd bij landing
Kano, Nigeria
L5824
SH-17

No. 216 Squadron RAF
24 juli 1942:
neergeschoten
Dier El Monas, Egypte
L5825
SH-18

No. 216 Squadron RAF / No 1 Air Ambulance Unit RAAF
20 juli 1943:
No 1 Air Ambulance Unit RAAF
20 augustus 1943:
retour RAF
31 augustus 1944: afgeschreven
L5826
SH-19

No. 117 Squadron, RAF
21 augustus 1941:
vernield bij storm
Khartoum, Sudan
L5827
SH-20

No. 216 Squadron RAF / No 1 Air Ambulance Unit RAAF
31 januari 1944:
retour RAF
31 augustus 1944:
afgeschreven
L5828
SH-21

RAF Khartoum Communications Flight
20 november 1941:
neergestort bij noodlanding
Dawaki, Nigeria
L5829
SH-22

No. 216 Squadron RAF / No 1 Air Ambulance Unit RAAF
1943:
No 1 Air Ambulance Unit RAAF
april 1944:
afgeschreven
L5830
SH-23

No. 216 Squadron RAF
14 april 1941:
gecrashed bij opstijgen
Lagos, Nigeria
L5831
SH-24

No. 216 Squadron RAF / No 1 Air Ambulance Unit RAAF
31 augustus 1944:
afgeschreven
L5832
SH-25

RAF Khartoum Communications Flight
7 december 1942:
vernield bij taxieën
RAF Khartoum, Soedan
L5833
SH-26

No. 216 Squadron RAF
25 september 1942:
vernield aan de grond
Kufra, Libië
L5834
SH-27

Overseas Aircraft Delivery Flight, RAF
13 oktober 1941:
neergestort bij landing
RAF North Front, Gibraltar
L5835
SH-28

No. 216 Squadron RAF
27 juli 1942:
neergeschoten
Dier El Monas, Egypte
(mogelijk door Leutnant Erich Schöfböck, 7./JG 27)
L5836
SH-29



L5837
SH-30

Overseas Aircraft Delivery Flight, RAF
6 juli 1941:
neergestort bij opstijgen
RAF North Front, Gibraltar
L5838
SH-31

No. 216 Squadron RAF / No 1 Air Ambulance Unit RAAF
27 juli 1943:
neergestort bij landing
Philippeville, Algerije
L5839
SH-32

No. 216 Squadron RAF / No 1 Air Ambulance Unit RAAF
1943: No 1 Air Ambulance Unit RAAF
februari 1944: afgeschreven
L5840
SH-33

RAF Khartoum Communications Flight
21 november 1941:
vernield bij taxiën
LG 75, Westelijke woestijn, zuidelijk van Sidi Barrani
L5841
SH-34

No. 216 Squadron RAF
19 janauari 1943:
neeergestort bij opstijgen
Sedada, Misrata, Libië
L5842
SH-35

No. 216 Squadron RAF / No 1 Air Ambulance Unit RAAF
3 september 1943:
No 1 Air Ambulance Unit RAAF
31 januari 1944: retour RAF
31 augustus 1944: afgeschreven
L5843
SH-36

No. 216 Squadron RAF
25 september 1942:
vernield aan de grond
Kufra, Libië
L5844
SH-37

No. 216 Squadron RAF / No 1 Air Ambulance Unit RAAF
31 juli 1943:
neergestort bij opstijgen
San Francesco near Lentini, Sicily
L5845
SH-38
SH-D
No. 216 Squadron RAF / No 1 Air Ambulance Unit RAAF
29 juni 1943:
No 1 Air Ambulance Unit RAAF
30 juli 1943: retour RAF
april 1944: afgeschreven
L5846
SH-39

Overseas Aircraft Delivery Flight, RAF
26 november 1941:
neeegestort bij aankomst
Middellandse Zee bij Gibraltar
L5847
SH-40

No. 216 Squadron RAF 17 november 1941:
neergeschoten bij para dropping
Tawīlat al Ghazālah, Nuqat al Khams, Libië
L5848
SH-41

No. 216 Squadron RAF
14 juli 1940:
mogelijk neergeschoten
RAF Heliopolis, Cairo
L5849
SH-40

No. 216 Squadron RAF
27 augustus 1940:
verloren gegaan
Tobruk, Libië
L5850
SH-42
SH-N
No. 216 Squadron RAF
21 juni 1940:
neergestort in Libische woestijn
onderweg naar el-Gubbi
L5851
SH-43

No. 216 Squadron RAF / No 1 Air Ambulance Unit RAAF

L5852
SH-44

No. 271 Squadron RAF
17 juni 1940:
neergestort bij landing
RAF Tangmere, Chichester
L5853
SH-45

No. 271 Squadron RAF
29 mei 1940:
neergestort na opstijgen
RAF Northolt, South Ruislip
L5854
SH-46

No. 216 Squadron RAF
31 maart 1941:
onherstelbaar beschadigd
RAF Heliopolis, Almaza, Cairo
L5855
SH-47

No. 216 Squadron RAF
22 april 1941:
neergestort bij landing
Sudanese woestijn
L5856

No. 117 Squadron, RAF

L5857
SH-48
SH-C
No. 216 Squadron RAF
25 september 1942:
vernield aan de grond
Kufra, Libië

References

Notes

  1. 1Barnes, 1988, pag. 249
  2. 2Lewis, 1980, pag. 256
  3. 3Klaauw, 1977, pag. 8
  4. 4Lewis, 1980, pag. 256-259
  5. 5Barnes, 1988, pag. 251
  6. 6Gibraltar, Ministry of Heritage

Book references