Mitsubishi G3M

Inleiding

Begin jaren 30 uitte admiraal Isoroku Yamamoto de wens om zijn marine te voorzien van meer vliegtuigen dan alleen de aan boord van vliegdekschepen gestationeerde toestellen. Hij zag vooral veel nut in aan land gestationeerde bommenwerpers die grote afstanden konden overbruggen voor het aanvallen van vijandelijke schepen en de ondersteuning van amfibische landingen op vijandelijk gebied. Mitsubishi ontving de opdracht een dergelijke bommenwerper te ontwikkelen en kwam met de Marine Type 96 Aanvalsbommenwerper Model 11, de Mitsubishi G3M

Image 23161
G3M in volle vlucht Source Wilco Vermeer collection

Ontwikkeling

Om de wensen van Yamamoto in praktijk om te zetten, werd een team van Mitsubishi onder leiding van Sueo Honyo, Tomio Kubo en Nobukiko Kusubake aan het werk gezet. Zij kwamen eerst met een, op de Duitse Junkers gebaseerd, ontwerp voor een Mitsubishi Ka-9, wat zou leiden tot de Mitsubishi G1M een langeafstand verkenner.. Het toestel zou worden uitgerust met twee Hiro type 91-motoren met elk een vermogen van 500 pk. Het toestel vloog in april 1934 en de marine was onder de indruk van zijn prestaties.[1][2][3]

Image 23162
Mitsubishi G1M Source Wilco Vermeer collection
Eind 1934 werden dan ook de definitieve specificaties uitgegeven voor een tweemotorige bommenwerper die 800 kg bommen zou kunnen vervoeren en minimaal bewapend zou zijn met drie 7,7 mm machinegeweren. Direct afgeleid van de Ka-9 werd dit ontwerp de Mitsubishi Ka-15. Het was een geheel metalen constructie waarvan alleen de roeren met linnen waren overtrokken.

Voor de verdere ontwikkeling werden maar liefst 21 prototypen gebouwd. Het eerste toestel vloog in juli 1935, gevolgd door de anderen. Op de diverse prototypen werden verschillende zaken uitgetest, zoals verschillende motoren en bewapening. Uiteindelijk zou in juni 1936 de productie aanvangen. De bij de geallieerden als "Nell" bekend staande toestellen werden in 1943 meer en meer uit de frontlijn teruggetrokken. Ze kwamen in tweedelijnsrollen terecht: als sleepvliegtuig voor zweeftoestellen, bommenwerpertrainer, transportvliegtuigen en maritiem verkenner.[4]

Image 23163
Yokosuka L3Y Source Wilco Vermeer collection

Diverse toestellen zijn nog omgebouwd tot transportvliegtuig als Yokosuka L3Y. Alhoewel het type in 1941 eigenlijk al sterk verouderd was, heeft het toch nog een grote rol gespeeld en is het onder andere betrokken geweest bij het tot zinken brengen van de Britse Slagschepen HMS Prince of Wales (53) en HMS Repulse (34).[4]

Typenoverzicht

<div class="row">
Mitsubishi Ka-15
Prototypen G3M
21
Mitsubishi G3M1
1e productieserie met Kinsei 3 motoren
34
Mitsubishi G3M2
2e productieserie met Kinsei 41 of 42 motoren
? van 993
Mitsubishi G3M3
3e productieserie met Zuisei 51 motoren
? van 412
Yokosuka L3Y1
Tot transportvliegtuig omgebouwde Mitsubishi G3M1
?
Yokosuka L3Y2 Tot transportvliegtuig omgebouwde Mitsubishi G3M2
?

Mitsubishi Ka-15

In totaliteit werden maar liefst 21 prototypen gebouwd voordat met de serieproductie werd begonnen. Met deze prototypen werden diverse motor- en wapencombinaties uitgestes. De prototypen werden uitgerust met twee 750 pk (559 kW) Hiro Type 91 motoren, twee 830 pk (619 kW) Mitsubishi Kinsei 2 motoren of twee 910 pk (679 kW) Mitsubishi Kinsei 3 motoren. Afwisselend werden ze uitgevoerd met een dichte neus of een glazen neus.[5]

Image 23167
Mitsubishi Ka-15 Source Public Domain (onbekend)

De prototypen werden na het testen en invliegen operationeel ingezet en ontvingen hierbij de aanduiding Mitsubishi G3M1a/c.

Mitsubishi G3M1

Het eerste productietype ontving de aanduiding Mitsubishi G3M1 Model 11 of ook wel Marine Type 96 Aanvalsbommenwerper Model 11.

Mitsubishi G3M1a/c
Hernoemde prototypen
21
Mitsubishi G3M1 Model 11
Productieserie
34
Mitsubishi G3M1-L
Ombouw tot transporttoestel
?

De prototypen werden opgenomen binnen de reeks van de eerste produktieserie als Mitsubishi G3M1a/c. De G3M1a waren de toestellen met Hiro Type 91 motoren en de GM1c waren de toestellen met de Mitsubishi Kinsei motoren.

De eerste echte produktieserie kreeg twee Kinsei 3 motoren. Van deze eerste serie werden slechts 34 exemplaren gebouwd. Het toestel kreeg aanvankelijk een intrekbare buikkoepel met een 7,7 mm mitrailleur. Problemen met deze koepel zorgden ervoor dat deze al snel werd vervangen door twee "balkons" aan de zijkant. De eerst actie waarbij de G3M werd ingezet was op 14 augustus 1937, bij een luchtaanval op Shanghai.[5]

Image 23164
G3M1 Source Wilco Vermeer collection

Een aantal G3M1 toestellen werden door Mitsubishi zelf omgebouwd tot gewapende of ongewapende transporttoestellen, aangedreven door twee 1.075 pk (803 kW) Mitsubishi Kinsei 45 motoren. Dit type werd aangeduid als Mitsubishi G3M1-L.

Technische gegevens Mitsubishi G3M1

 Type: Mitsubishi G3M1
 Taak:
Bommenwerper
 Bemanning:
5
 Spanwijdte:
25,00 meter
 Vleugeloppervlakte:
75,00 m2
 Lengte:
16,45 meter
 Hoogte:
3,69 meter
 Gewicht:
Leeggewicht: 4.770 kg
Max. gewicht: 7.642 kg
 Motor:
2x Mitsubishi Kinsei 3 motor
910 pk (? kW) elk
 Snelheid:
Max. snelheid: 348 km/u
Kruissnelheid: ? km/u
 Bereik:
? km
 Plafond:
7.480 meter
 Bewapening:
3x 7,7 mm mitrailleurs (rug en buik)
 Productie:
34

Mitsubishi G3M2

De tweede productieserie, aanvankelijk met een grote en kleine rugkoepel, werd aangeduid als Mitsubishi G3M2 en werd aangedreven door Mitsubishi Kinsei 41 of 42 motoren en een grotere brandstofcapaciteit.[5]

Mitsubishi G3M2 Model 21
Productieserie Kinsei 41/42 motoren
? van 755
Mitsubishi G3M2 Model 22
Productieserie enkele rugkoepel/zijbalkons
238

Als Marine Type 96 Aanvalsbommenwerper Model 21 werden door Mitsubishi 343 exemplaren afgeleverd. Buiten Mitsubishi leverde ook Nakajima een hoeveelheid G4M2 toestellen af. Mitsubishi bouwde zelf 343 G3M2 toestellen van het Model 21. Nakajima bouwde 412 Nell's, in de uitvoeringen G3M2 en G3M3.[6]

Image 23165
eskader G3M2 toestellen Source Public Domain (onbekend)

Er werden nog eens 238 toestellen gebouwd met één rugkoepel en twee zogenaamde glazen balkons, uitstulpsels aan de zijkant voor observatie en als geschut posten. Deze toestellen werden aangeduid als G3M2 Model 22 of Marine Type 96 Aanvalsbommenwerper Model 22.

Technische gegevens Mitsubishi G3M2

 Type: Mitsubishi G3M2 Model 21
 Taak:
Bommenwerper
 Bemanning:
7
 Spanwijdte:
25,00 meter
 Vleugeloppervlakte:
75,00 m2
 Lengte:
16,45 meter
 Hoogte:
3,68 meter
 Gewicht:
Leeggewicht: 4.965 kg
Max. gewicht: 8.000 kg
 Motor:
2x Mitsubishi Kinsei 41 motor
1.061 pk (791 kW) elk
 Snelheid:
Max. snelheid: 375 km/u
Kruissnelheid: 280 km/u
 Bereik:
4.400 km
 Plafond:
9.200 meter
 Bewapening:
1x 20 mm Type 99 kanon in rugkoepel
4× 7,7 mm Type 92 machinegeweren
800 kg bommenlast of een torpedo
 Productie:
? van 755

Mitsubishi G3M3

Vanaf 1941 tot 1934 werd door Nakajima een onbekend aantal exemplaren uit een totaal van 412 exemplaren gebouwd met twee sterkere Mitsubishi Zuisei 51 motoren en grotere brandstofcapaciteit. Deze toestellen werden aangeduid als Marine Type 96 Aanvalsbommenwerper Model 23 of Mitsubishi G3M3 Model 23.[5]

Technische gegevens Mitsubishi G3M3

 Type: Mitsubishi G3M2 Model 21
 Taak:
Bommenwerper
 Bemanning:
7
 Spanwijdte:
25,00 meter
 Vleugeloppervlakte:
75,00 m2
 Lengte:
16,45 meter
 Hoogte:
3,69 meter
 Gewicht:
Leeggewicht: 5.420 kg
Max. gewicht: 8.000 kg
 Motor:
2x Mitsubishi Zuisei 51 motor
1.300 pk (? kW) elk
 Snelheid:
Max. snelheid: 415 km/u
Kruissnelheid: 295 km/u
 Bereik:
6.230 km
 Plafond:
10.280 meter
 Bewapening:
1x 20 mm Type 99 kanon in rugkoepel
5× 7,7 mm Type 92 machinegeweren
800 kg bommenlast of een torpedo
 Productie:
? van 412