Inleiding

Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikte de Wehrmacht verschillende munitiesoorten in tanks, lichte pantservoertuigen en vliegtuigen. Tankmunitie was beschikbaar in de vorm van ‘AP’ (pantser), ‘HE’ (brisant, ‘High-Explosive’), ‘HEAT’ (holle lading, ‘High Explosive Anti-Tank’) en andere granaten (Hartkerngeschoss) om dikke bepantsering te doorboren. Holle lading werd tevens gebruikt in antitankwapens. Groot voordeel van holle lading is dat granaten niet afhankelijk zijn van afstand. Het penetratievermogen blijft constant over grote afstanden. Een voorbeeld: tot tien meter doorboort een holle lading granaat 50mm staal, tot twee kilometer ook 50mm staal.

Holle lading werd tussen 1940 en 1945 gebruikt tegen zwaar gepantserde tanks en voertuigen. De Duitse ‘Gr. 38 Hl’ is een holle lading granaat die in verschillende Duitse kanonnen gebruikt werd. Net als ‘Panzergranate 39’ en ‘Panzergranate 40’ werd de Gr. 38 Hl gebruikt in ‘KwK’ (Kampfwagenkanonen). De eerste versie heette ‘Gr.38 H1’. Om dikker staal te penetreren werden verschillende varianten van de Gr.38 Hl geproduceerd. Een drietal soorten (A, B en C) fabriceerden de Duitsers. In 1940 gebruikten Duitse troepen de 75mm Gr. 38 Hl/A in het korte KwK 37 L/24 ‘Stummel’ (stomp) kanon. Dat kanon kon AP (pantser), HE (brisant) en HEAT (holle lading) munitie tot twee kilometer afvuren.

Holle lading

Holle lading granaten bestaan uit een metalen omhulsel waarin springstof is aangebracht. De neus van de granaat is hol en een koperlegering is aan de binnenkant bij de springstofconus aangebracht. Springstof zit achter een koperen bekleding en zorgt ervoor dat na de explosie koper en metaal als een soort ‘straal’ of ‘jet’ naar voren worden geperst (Munroe effect). De kinetische energie is erg groot. Het getroffen pantserstaal wordt vloeibaar en splinters vliegen door het interieur van de tank. Duidelijk is dat holle lading grote schade veroorzaakt.

Gr.38 Hl

De Gr.38 Hl werd zoals gezegd in een drietal productieversies of varianten geproduceerd. De eerste ‘A’ versie, ‘Gr.38 Hl/A’, ‘Gr. 38 Hl/A’ of ‘Gr. 38HL/A’ genoemd, woog 4.4 kilogram en werd met een snelheid van 450 meter per seconde uit het korte 75mm L/24 kanon afgeschoten. Het penetratievermogen van de A variant was ongeveer 70mm staal tot twee kilometer (hoek van 30 graden). De ‘B’ variant (Gr. 38 Hl/B of Hl.Gr 38B) woog 4.57 (4.6) kilogram en penetreerde plusminus 75mm staal tot twee kilometer. De derde ‘C’ variant woog 4.8 kilogram en penetreerde 100 of 115mm staal tot twee kilometer. Het korte 75mm L/24 kanon profiteerde van de relatief hoge penetratiewaarden van holle lading. Na de inval in de Sovjet-Unie op 22 juni 1941 konden Duitse troepen met Gr.38 Hl munitie vijandelijke tanks vernietigen. Ook de Sovjet T-34 tank kon met holle lading vernietigd worden. Opmerkelijk gegeven is dat Gr. 38 Hl soms ook ‘Gr38 H1’ genoemd wordt (Chamberlain & Doyle, 2004, p. 245).

‘Tussenpantser’ werd gebruikt in de oorlog om holle lading onschadelijk te maken. De Duitse ‘Schürzen’ zijn daar een duidelijk voorbeeld van. Oorspronkelijk werden die staalplaten geïntroduceerd om Sovjet antitankwapens tegen te houden. Door een extra pantserplaat op een afstand van het hoofdpantser te monteren wordt het explosieve effect van holle lading gereduceerd. Tegenwoordig zijn veel tanks beschermd tegen holle lading door verschillende chemische samenstellingen van pantserplaten.

(de belangrijkste Gr. 38 munitie met technische gegevens)