Britse Torpedobootjagers van de G-klasse (II)

Inleiding

De Britse Torpedobootjagers van de G-klasse (II) waren negen torpedobootjagers uit een groep van drie en dertig nagenoeg gelijke torpedobootjagers. De schepen waren volgens het bouwprogramma van 1933 besteld en werden in 1934 gevolgd door de nagenoeg gelijke H-klasse. De schepen waren gebaseerd op de voorgaande F-klasse (II), zonder gebruik te maken van de kruisvaart turbines en na ontwikkeling van een compactere machinepark. Hierdoor konden de formaten en de waterverplaatsing enigszins worden gereduceerd.

Image 19612
HMS Grafton (H89), 1936 Source Imperial War Museum FL 22287

Schepen in de klasse

 HMS Gallant (H59)
 15 september 1934: kiellegging
 26 september 1935: tewatergelaten
 26 februari 1936: in dienst gesteld
 september 1943: afgezonken
 HMS Garland (H37)
 22 augustus 1934: kiellegging
 24 oktober 1935: tewaterlating
 3 maart 1936: in dienst gesteld
 3 mei 1940: naar Poolse Marine
 3 mei 1940: in dienst gesteld Poolse Marine
 24 september 1946: retour Royal Navy
 14 november 1946: naar Nederlandse Marine (Hr. Ms. Marnix (F 801))
 31 januari 1964: uit dienst genomen
 HMS Gipsy (H63)

 4 september 1934: kiellegging
 7 november 1935: tewaterlating
 22 februari 1936: in dienst gesteld
 21 november 1939: gezonken (mijn)
 HMS Glowworm (H92)
 15 augustus 1934: kiellegging
 22 juli 1935: tewaterlating
 22 januari 1936; in dienst gesteld
 8 april 1940: gezonken
 HMS Grafton (H89)
 30 augustus 1934: kiellegging
 18 september 1935: tewaterlating
 20 maart 1936: in dienst gesteld
 29 mei 1940: getorpedeerd U 62
 HMS Grenade (H86)
 3 oktober 1934: kielleging
 12 november 1935: tewaterlating
 28 maart 1936: in dienst gesteld
 29 mei 1940: gezonken (bombardement)
 HMS Grenville (H03)
 29 september 1934: kiellegging
 15 augustus 1935: tewaterlating
 1 juli 1936: in dienst gesteld
 19 januari 1940: gezonken (mijn)
 HMS Greyhound (H05)
 20 september 1934: kiellegging
 15 augustus 1935: tewaterlating
 1 februri 1936: in dienst gesteld
 22 mei 1941: gezonken (bombardement)
 HMS Griffin (H31)
 20 september 194: kiellegging
 15 augustus 1935: tewaterlating
 6 maart 1936: in dienst gesteld
 1 maart 1943: naar Royal Canadian Navy (HMCS Ottawa (H31))
 augustus 1946: uit dienst genomen

Geschiedenis

De G-klasse (II) torpedobootjagers was een klasse van het zogenaamde Amazon-klasse, eigenlijk Amazon type, waarvan HMS Amazon (D39) het gezamenlijke prototype was. Totaal werden 77 torpedobootjagers volgens deze basis gebouwd in de A-klasse (II) tot en met de I-klasse (II). Met de constructie van de Tribal-klasse werd pas voor een nieuwe constructie gekozen. Het waren negen torpedobootjagers uit een groep van drie en dertig nagenoeg gelijke torpedobootjagers, te verdelen in een G-klasse (II), H-klasse (II) en Havant-klasse (aanvankelijk voor Brazilië bestemd)), Buenos Aires-klasse (zeven schepen voor de Argentijnse Marine) en twee schepen voor de Griekse Marine als Vasilefs Georgios-klasse.[1]

De G-klasse (II) torpedobootjagers werd door de Britse Admiralty besteld volgens het constructieprogramma uit 1933. Het ontwerp was gebaseerd op de F-klasse torpedobootjagers, waarbij door toepassing van een andere turbine de afmetingen iets geringer waren. Twee Parsons geschakelde stoomturbines dreven elk een schroef aan en de stoom werd geleverd door drie Admiralty boilers. De waterverplaatsing lag rond de 1.360 ton bij een lengte van 98,50 meter. De bewapening was hetzelfde als de F-klasse, opgebouwd rondom de vier stuks 120 mm QF MK IX geschut. De jagers kregen de beproefde uit vier torpedobuizen bestaande Mk VIII torpedolanceerinstallatie, alleen HMS Glowworm (H92) ontving een vijfloops installatie, de PR Mk I. HMS Grenville (H03) was als flottieljeleider iets groter en had een extra stuk geschut geplaatst tussen de schoorstenen.[2][1][3]

Image 19613
Flottieljeleider HMS Grenville Source Wilco Vermeer collection

De schepen werden intensief tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt. Slechts twee schepen uit de G-klasse overleefden de Tweede Wereldoorlog. HMS Gipsy (H63) liep op 21 november 1939 bij Harwich op een mijn en zonk. HMS Grenville (H03) zonk nadat het op 19 januari 1940 op een mijn was gelopen. HMS Glowworm (H92) zonk nadat het op 8 april 1940 de Duitse kruiser Admiral Hipper had geramd. HMS Grafton (H89) werd op 29 mei 1940 getorpedeerd door U 62. HMS Grenade (H86) zonk op 29 mei 1940 bij Duinkerken na een Duits bombardement. HMS Gallant (H59) liep op 22 januari 1941 op een mijn bij Malta en moest worden afgeschreven. HMS Greyhound (H05) werd op 22 mei 1941 door Duitse duikbommenwerpers bij Kreta tot zinken gebracht. HMS Garland (H37), diende vanaf 1940 tot 1946 bij de Poolse marine als ORP Garland en werd later verkocht aan de Nederlandse Marine als Hr. Ms. Marnix. HMS Griffin (H31) werd in 1943 overgedragen aan de Canadese Marine, waarna het als HMCS Ottawa dienst deed.[4]

Image 19614
Hr. Ms. Marnix (F 801) Source Wilco Vermeer collection

Technische gegevens

 Klasse:  G-klasse
 Aantal in klasse:
 9
 Land:
 Groot-Brittannië, Canada, Nederland
 Type:
 Torpedobootjager / Fregat (Nederland)
 Waterverplaatsing:
 Standaard: 1.360 BRT (1.468 BRT Grenville)
 Maximaal: 1.883 BRT (1.984 BRT Grenville)
 Lengte:
 98,50 meter (102,70 meter Grenville)
 Breedte:
 10,10 meter (10,40 meter Grenville)
 Diepgang:
 3,80 meter
 Aandrijving:
 3 Admiralty 3-drum boilers
 34,000 shp (25,000 kW)
 (Grenville: 38,000 shp (28,000 kW))
 2 schachten, 2 geschakelde turbines
 Snelheid:
 35.5 knopen (65,7 km/u)
 Bereik:
 10.240 km (bij 15 knopen)
 Bewapening:
 4x enkelloos 120 mm geschut (Grenville 5x)
 2x vierloops12.7 mm luchtafweergeschut
 2x4 533 mm torpedolanceerbuizen
 20 dieptebommen, 1 rek en 2 werpers
 Bemanning:
 137 (vredestijd), 146 (oorlogstijd) 175 (Grenville)