1 Noorse Patrouilleschip d.s. Pol III (1926)

Inleiding

De ds Pol III diende ten tijde van de Duitse Operatie Weserübung als wachtschip in de Oslofjord. Op 8 april 1940 ontdekte het de Duitse Kampfgruppe 5, waarna het schip de kustbatterijen waarschuwde. In een direct gevecht met de Duitse torpedoboot Albatros (T 1), raakte de ds Pol III ernstig beschadigd. KNM Pol III werd later in beslag genomen door de Duitse Kriegsmarine, die het schip achtereenvolgens als Vorpostenboot Samoa (NO 05), Samoa (V 6104), Samoa (V 6105) en Samoa (NH 01) in gebruik nam.

Image 19486
Pol III als walvisjager Source Wilco Vermeer collection

Gegevens

Gebouwd door:
Kiel gelegd:
Te waterlating:
In dienst:
Einde:
Akers Mekaniske Verksted,
Kristiania
1926
juli 1926
?
juli 2011
(sloop)
Bouwnummer : 429




Indeling:
Datum in:
Datum uit:



1926
1939
walvisjager Pol III - Hvalfangerselskapet Polaris A/S

1939
14 april 1940
patrouillevaartuig Pol III - Sjöforsvaret (Noorse Marine)

14 april 1940
april 1941
begleitschiff Samoa (NO05) - Kriegsmarine

april 1941
juli 1941
vorpostenboot Samoa (V6104) - Kriegsmarine

juli 1941
november 1941
vorpostenboot Samoa (V6105) - Kriegsmarine

november 1941
oktober 1942
? - Kriegsmarine

5 oktober 1942
15 mei 1944
hafenschutzschiff Samoa (NH01) - Kriegsmarine

15 mei 1944
1945
vorpostenboot Samoa (V6501) - Kriegsmarine

1945
1947
mijnenveger Pol III - Sjöforsvaret (Noorse Marine)



visserijschip Johan E. (No. M-16-HD)

1978

visserijschip Odd Oskar

1983

visserijschip Fisktrans



visserijschip Arnotrans

juni 1999

visserijschip Arnoytrans

juli 2011

bij sloper gesignaleerd

Geschiedenis

De Pol III werd in 1926 gebouwd als walvisjager door de Akers Mekaniske Verksted, onder No. 429 voor de Hvalfangerselskapet Polaris A/S te Larvik.

De Sjöforsvaret (Noorse Marine) gebruikte het schip vanaf 1939 als patrouilleschip in de Oslofjord, gestationeerd te Horten bij de Oslofjord Bevoktningsavdelning en stond onder bevel van Kapiteinloytnant (Kapitein ter Zee) Leif Welding-Olsen. Op 8 april 1940 onderschepte de ds Pol III de Duitse Kampfgruppe 5 tijdens Operatie Weserübung. De ds Pol III vuurde eerst een waarschuwingsschot en vestigde vervolgens haar aandacht op de Duitse Torpedoboot Albatros (T 1). Tegelijkertijd waarschuwde ds Pol III met lichtkogels de Noorse kustverdediging en opende de aanval op de Albatros. Albatros beantwoorde het vuur, waarbij de kommandant van ds Pol III, Leif Welding-Olsen gewond raakte. Op de ds Pol III braken enige branden uit, waarop de bemanning het schip verliet. Leif Welding-Olsen lukte het, verzwakt door bloedverlies, niet in de reddingsboot te stappen en verdronk. Hiermee werd hij het eerste Noorse slachtoffer van de strijd. Doordat ds Pol III de kustverdediging had gewaarschuwd, kon deze vervolgens de strijd aanbinden met Kampfgruppe 5, waarbij de Duitse kruiser Blücher tot zinken werd gebracht.

De gehavende ds Pol III werd op 9 april 1940 door het Noorse patrouilleschip Skudd 2 naar Tonsberg gesleept, waar het op 14 april 1940 door de Duitsers in beslag werd genomen. Na reparaties nam de Kriegsmarine het schip in dienst als Vorpostenboot Samoa (NO 05) en werd in 1941 overgeheveld naar de Admiral der Norwegischen Polarküste. Vanaf april 1941 tot juni 1941 deed het schip dienst als Samoa (V 6104) bij de 61. Vorpostenflottille in Bodo. Vanaf juli 1941 kreeg het de naam Samoa (V 6105), eveneens bij de 61. Vorpostenflottille. Tussen november 1941 en april 1942 lag het schip op de werf in Tromso en Harstad. Op 22 juli 1942 werd het schip geplaats in Hammerfest bij de 59. Vorpostenflottille. Vanaf 5 oktober 1942 diende het schip als Samoa (NH 01) bij de Hafenschutzgruppe Hammerfest en vanaf 15 mei 1944 als Samoa (V 6501) bij de 65. Vorpostenflottille in Hammerfest.

Image 19487
Pol III als Vorpostenboot Samoa Source Wilco Vermeer collection

Na de Tweede Wereldoorlog kwam de ds Pol III weer in dienst bij de Koninklijke Noorse Marine en wel bij de Noorse Mijnenveeg Vloot. De jaren hierna werd het schip aanzienlijk verbouwd en diverse malen verkocht. In 1947 werd de Pol II met het kenmerk LCVH verkocht aan de Skipsvedlikehold A/S (Henrik K Eriksen) in Oslo. Hier werd het schip volledig verbouwd en verkocht aan Hareid om als visserschip onder de naam Johan E. (No. M-16-HD) in de vaart te komen. In 1978 werd het verkocht aan Ornes en kreeg het de naam Odd Oskar. In 1983 voer het als Fisktrans bij Bodo om uiteindelijk als Arnotrans in Salten terecht te komen. In juni 1999 werd het schip andermaal verkocht als Arnoytrans. Een laatste melding van het schip kwam uit juli 2011, waarbij het schip was gezien bij een sloper.

Image 19488
De Pol III aan het einde van haar loopbaan als Arnotrans Source Wilco Vermeer collection

Technische gegevens


 Naam: d.s. Pol III / Samoa

 Callsign/Registratie:
? / ?

 Bouwer:
Akers mekaniske verksted, Kristiania

 Bouwnummer:
429

 Type/Klasse:
Walvisjager, Patrouilleboot, Vorpostenboot

 Waterverplaatsing:
241 BRT

 Lengte:
? meter

 Breedte:
? meter

 Diepgang:
? meter

 Aandrijving
?

 Snelheid:
11 knopen (20,37 km/u)

 Bewapening:
Noorwegen:
1x 76 mm geschut
2x machinegeweren
Duitsland:
1x 4,7 cm Geschut
1x MG 7,92 mm

 Bemanning
15