Nederlandse Vliegtuigeskaders in het buitenland 1940-1945

Inleiding

Na de bezetting van Nederland in mei 1940 door de Duitsers en later Nederlands-Indië door Japan, wisten vele Nederlanders Groot-Brittannië en Australië te bereiken. Met een aantal van deze mensen werd onder de hoede van de RAF en de RAAF een aantal Nederlandse vliegtuig eskaders opgericht die de strijd tegen de bezetter voortzetten.

Image 24636
B-25 toestellen No. 320 Squadron, RAF Lasham, 22 oktober 1943 Source NIMH 2182-026-007

Geschiedenis

Naast het tonen van vaderlandsliefde hadden deze eenheden een duidelijk politiek karakter. Het opzetten en onderhouden van eigen Nederlandse eenheden gaf naar de Duitse en Japanse bezetters en de onderdrukte bevolking aan dat Nederland weliswaar bezet, maar allerminst verslagen was. Daarnaast werd hiermee aan de geallieerden getoond dat binnen de geallieerde legers men rekening had te houden met een eigen Nederlandse inbreng. Als bijkomend voordeel wist men zo tijdens de oorlog de basis te leggen voor de Nederlandse strijdkrachten voor na de oorlog.

Overzicht eskaders binnen RAF en FAA

Coastal Command (RAF)

Image 24632

No. 320 (Dutch) Squadron
Alternatieve namen/Motto:
Animo libre dirigimur
(We are guided by the mind of liberty)
Basiseenheid:
Groep Vliegtuigen 2
Groep Vliegtuigen 4
1e Escadrille
Onstaan:
1 juni 1940
Einde:
2 augustus 1945
Opvolger:
No. 320 Squadron
Bevelhebbers:
Luitenant-ter-zee 1e klasse Jan Mattheus van Olm
(juni 1940 - juni 1942)
Hoofdofficier-vlieger 2e klasse Karel Jacobus Antonius Meester
(juni 1942 - september 1943)
Officier-Vlieger der Eerste Klasse Eduard Bakker
(september 1943 - oktober 1943)
Officier-vlieger der 1e klasse Jack Frederik Breedveld
(oktober 1943 - december 1943
Officier-Vlieger der 2e Klasse Hugo Victor Benjamin Burgerhout
(december 1943 - juni 1944)
Majoor-vlieger-waarnemer Johan Nicolaas Mulder
(juni 1944 - september 1944)
Officier-Vlieger der 2e Klasse Hugo Victor Benjamin Burgerhout
september 1944  - december 1944
Officier-vlieger der 1e klasse Arend Winter Witholt
(december 1944 - april 1946)
Kentekens:
SP, TD, NO


geen insigne tijdens Wo2
No. 321 (Dutch) Squadron
Alternatieve namen/Motto:
Nulli secundis
Nooit op de tweede plaats
Basiseenheid:
2e Escadrille
Onstaan:
1 juni 1940 (1e keer)
15 augustus 1942 (2e keer)
Einde:
18 januari 1941 (1e keer)
1945 (2e keer)
Opvolger:
No. 320 (Dutch) Squadron (1e keer)
No. 321 Squadron (2e keer)
Bevelhebbers:
Luitenant-ter-zee 1e klasse Herman Kolff
(juni 1940 - augustus 1940)
Luitenant-ter-zee 1e Klasse Maurits Gerard Smalt
(augustus 1940 - oktober 1940)
Luitenant Kolonel Willem van Lier
(oktober 1940 - januari 1941)
Overste Willem van Prooyen
(juli 1942 - 1945)
Kenteken:
JS


Fighter Command (RAF)

Image 24633

No. 322 (Dutch) Squadron
Alternatieve namen/Motto:
Niet praten maar doen
(Actions not words)
Basiseenheid:
No. 167 (Gold Coast) Squadron
Onstaan:
12 juni 1943
Einde:
7 oktober 1945
Opvolger:
No. 322 Squadron
Bevelhebbers:
Squadron Leader A.C. Stewart
(juni 1943 - september 1943)
Major Keith Cowie Kuhlmann
(september 1943 - september 1944)
Reserve-1 Luitenant-vlieger Leendert Carel Marie van Eendenburg
(september 1944 - november 1944)
Squadron Leader Hugh Francis O'Neill
(november 1944 - maart 1945)
Squadron Leader Abraham Lambertus van der Stok
(maart 1945 - oktober 1945)
Kenteken:
ZQ, VL, 3W


Transport Command (RAF)

geen insigne toegewezen
No. 1316 Dutch Communication Flight
Alternatieve namen:
onbekend
Basiseenheid:
onbekend
Onstaan:
7 juli 1944
Einde:
februari 1946
Opvolger:
KLM
Bevelhebbers:
Reserve-kapitein-vlieger M. Kamphuis
(juli 1944 - april 1945)
Reserve-kapitein-vlieger Koene Dirk Parmentier
(april 1945 - ?)
Reserve-majoor-vlieger T.M.J. Verhoeven
(? - februari 1946
Kenteken:
onbekend


geen insigne toegewezen
No. 6 (Dutch) Auster Squadron
Alternatieve namen:
geen
Basiseenheid:
onbekend
Onstaan:
16 april 1945
Einde:
17 juni 1946
Opvolger:
1e Oefen Artillerie Verkennings Afdeling (1e Oefen ArVA)
1e Transport Vliegtuig Afdeling (1e Transva)
Bevelhebbers:
Reserve-kapitein-vlieger Harke Nienhuis
(april 1945 - november 1945)
Reserve-1e Luitenant-vlieger Johannes Marinus Adolph Collee
(november 1945 - juni 1946)
Kenteken:
N


Royal Navy Fleet Air Arm (FAA)

geen insigne tijdens Wo2 No. 860 (Dutch) Squadron
Alternatieve namen/Motto:
Arcens affligo
Afwerend tref lk.
Basiseenheid:
geen
Onstaan:
15 juni 1943
Einde:
1945
Opvolger:
No. 860 Squadron
MARHELI
Bevelhebbers:
Luitenant-ter-Zee 1e Klasse Jan van der Tooren
(juni 1943 - 1945)
Basissamenstelling:
O Flight (later F Flight)
S Flight

Overzicht eskaders binnen RAAF en in eigen beheer

Royal Australian Air Force (RAAF)

Image 24634

No. 18 (NEI) Squadron
Alternatieve namen:
geen
Basiseenheid:
geen
Onstaan:
4 april 1942
Einde:
26 juli 1950
Opvolger:
No. 118 Squadron
Bevelhebbers:
Kapitein-vlieger-waarnemer Willem Frans. Boot
(april 1942 - mei 1942)
Luitenant-kolonel Vlieger-waarnemer B.J. Fiedeldij
(mei 1942 - juni 1943)
Luitenant Kolonel J.J. Zomer
(juni 1943 - april 1944)
Luitenant Kolonel Everhardus Johannes Gerhard te Roller
(april 1944 - juni 1944)
Luitenant Kolonel Dirk Lucas Asjes
(juli 1944 - oktober 1944)
Luitenant-kolonel-vlieger M. van Haselen
(7 oktober 1944 - 13 juni 1945)
tijdelijk luitenant Kolonel-waarnemer Reinier Emil Jessurun
(13 juni 1945 - 14 februari 1946)
Kenmerk:
geen


geen insigne onbekend No. 19 (NEI) Squadron
Alternatieve namen:
geen
Basiseenheid:
No. 1 NEI Transport Squadron
No. 2 NEI Transport Squadron
Onstaan:
15 augustus 1945
Einde:
1 april 1948
Opvolger:
No. 119 Squadron
Bevelhebbers:
onbekend
Kenmerk:
geen


geen insigne toegewezen
No. 119 (NEI) Squadron
Alternatieve namen:
onbekend
Basiseenheid:
onbekend
Onstaan:
1 september 1943
Einde:
10 december 1943
Opvolger:
No. 18 (NEI) Squadron
Bevelhebbers:
Luitenant-kolonel-vlieger M. van Haselen
(september 1943 - december 1943)
Kenmerk:
geen


Image 24635

No. 120 (NEI) Squadron
Alternatieve namen:
onbekend
Basiseenheid:
onbekend
Onstaan:
10 december 1943
Einde:
25 juli 1950
Opvolger:
No. 120 Squadron
Bevelhebbers:
Majoor-vlieger Hans Anton Maurenbrecher
Kenmerk:
C3


geen insigne toegewezen
Depot Vliegtuigafdeling ML-KNIL
Alternatieve namen:
geen
Basiseenheid:
onbekend
Onstaan:
1940
Einde:
1942
Opvolger:
geen
Bevelhebbers:
Kapitein Sam de Mul
Kenmerk:
geen


geen insigne toegewezen

NEI Aircraft and Personnel Pool (APP)
Alternatieve namen:
APP
Basiseenheid:
geen
Onstaan:
1 september 1943
Einde:
april 1944
Opvolger:
NEI Personnel & Equipment Pool Squadron
Bevelhebbers:
Luitenant-kolonel Martinus van Haselen
Basissamenstelling:
Fighter Section
Bomber Section
Maintenance Section



geen insigne toegewezen
NEI Personnel & Equipment Pool Squadron (NEI PEP)
Alternatieve namen:
NEI PEP
Basiseenheid:
NEI Aircraft and Personnel Pool
Onstaan:
1 april 1944
Einde:
1950
Opvolger:
onbekend
Bevelhebbers:
Luitenant-kolonel Martinus van Haselen
Kenmerk:
geen


geen innsigne toegewezen
NEI Transport Section Brisbane
Alternatieve namen:
NEI-TSB
Basiseenheid:
KNILM
Onstaan:
16 januari 1943
Einde:
1 september 1944
Opvolger:
No. 1 NEI Transport Squadron
Bevelhebbers:
Adriaan de Stoppelaar (?)
(1943 - mei 1944)
Reserve-majoor-vlieger-waarnemer René Wittert van Hoogland
(mei 1944 - juli 1944)
Majoor Verwijs
(juli 1944 - augustus 1944)
Kenmerk:
geen


geen insigne toegewezen
NEI Transport Section Melbourne
Alternatieve namen:
NEI-TSM
Basiseenheid:
KNILM
Onstaan:
16 januari 1943
Einde:
1 september 1944
Opvolger:
No. 1 NEI Transport Squadron
Bevelhebbers:
Kapitein S. de Mul
Kenmerk:
geen


geen insigne toegewezen
No. 1 NEI Transport Squadron
Alternatieve namen:
NEI TS
Basiseenheid:
NEI Transport Section Brisbane
NEI Transport Section Melbourne
Onstaan:
september 1944
Einde:
?
Opvolger:
No. 19 (NEI) Squadron
Bevelhebbers:
Majoor S. de Mul
Majoor W.C.J. Versteegh
(april 1945)
Kenmerk:
geen


geen insigne toegewezen
No. 2 NEI Transport Squadron
Alternatieve namen:
onbekend
Basiseenheid:
onbekend
Onstaan:
september 1944
Einde:
?
Opvolger:
No. 1 NEI Transport Squadron
Bevelhebbers:
Majoor Verwijs
Kenmerk:
geen


In eigen beheer

Insigne toevoegen
Royal Netherlands Military Flying School (RNMFS)
Alternatieve namen:
geen
Basiseenheid:
geen
Onstaan:
8 mei 1942
Einde:
15 februari 1944
Opvolger:
geen
Bevelhebbers:
Generaal-majoor Ludolph Hendrik van Oyen
Kenmerk:
geen