1 Confederación Española de Derechas Autónomas - CEDA
Confederación Española de Derechas Autónomas - CEDA
De Confederación Española de Derechas Autónomas of in het Nederlands "Spaanse Confederatie van Autonome Rechtse Partijen", werd op 28 februari 1933 opgericht door
De CEDA was heel breed van opzet. De aangesloten partijen varieerden van partijen met christendemocratische achtergonden tot bijna fascistische organisaties. Nagenoeg alle waren katholiek georiënteerd. Tot de CEDA waren toegetreden de Acción Popular van
Als bestuursmodel had Gil Robles het Oostenrijkse corporatistische model voor ogen, dat was ontwikkeld door Engelbert Dollfuss. De belangrijkste leus van de CEDA was dan ook “religie, familie, vaderland, recht, arbeid en bezit”. In aanleg waren bijna alle deelnemende partijen van monarchistische origine. Uit hun optreden bleek echter niets waaruit zou kunnen worden afgeleid dat ze herstel van de monarchie beoogden. De republiek op zich werd geaccepteerd, maar men wilde deze wel hervormen naar eigen inzichten.
In 1933 ging de CEDA een samenwerking aan met rechtse partijen, waaronder de Renovación Española. In november 1933 won men de verkiezingen. De zittende president, Niceto Alcalá Zamora, vroeg echter niet CEDA-leider Gil Robles om een regering te vormen, maar Alejandro Lerroux van de Partido Republicano Radical (Radicale Republikeinse Partij). Toch kreeg de regering in het Spaanse parlement, de Cortes, gedoogsteun van de CEDA. Toen in oktober 1934 de CEDA deze steun introk nam Lerreux 3 leden van de CEDA op in zijn regering. Als reactie hierop braken overal stakingen uit en werd het dagelijks leven lamgelegd. Deze opstand werd met hulp van het leger hardhandig de kop ingedrukt.
De verkiezingen van februari 1936 bracht een totale machtsverschuiving teweeg en de CEDA belandde in de oppositie. Hierdoor viel het verband snel uit elkaar. In naam bleef de CEDA bestaan. Bij het uitbreken van de Spaanse Burgeroorlog weken veel vooraanstaande CEDA leden uit naar het buitenland of sloten zich aan bij de Nationalisten. De CEDA werd als organisatie in 1937 op last van Francisco Franco verboden omdat alleen de Falange Española als partij werd toegestaan.


References
Sources
- Bueno G., La lengua española, la Historia de España y las Humanidades- Payne S.G., Fascism in Spain 1923–1977, Madison, University of Wisconsin Press, 2000.
- Wikipedia